Niezależnie od trendów medycznych i przekonań religijnych oraz wyznawanego światopoglądu, możliwość cieszenia się własnym potomkiem, który począł się z naturalnego zbliżenia dojrzałych rodziców, matki i ojca, stanowi marzenie wielu pacjentów odwiedzających gabinety ginekologiczne.
Przed rozpoczęciem specjalistycznej diagnostyki i leczenia niepłodności, proszę o zapoznanie się z kilkoma podstawowymi poradami, które, mam nadzieję, umożliwią samodzielną, zgodną z naturą koncepcję.
W mojej 25 letniej praktyce leczenia niepłodności, wielokrotnie spotykałem się z przypadkami zdrowych pacjentów, matek i ojców, głęboko przekonanych o niemożności naturalnego poczęcia. Wynika to często z wcześniejszych zbyt pochopnie stawianych rozpoznań lub lękowego nastawienia wynikającego z uwarunkowań środowiskowych.
Pierwszą rzeczą, jaką mogą zrobić przyszli rodzice, aby wykorzystać swoją naturalną płodność i przeżyć zdrową i prawidłowo rozwijającą się ciążę, jest przygotowanie własnego organizmu i szczególna dbałość o zdrowie już na 3 miesiące przed rozpoczęciem zbliżeń prokreacyjnych.
1) Badanie profilaktyczne
Wizyta lekarska i badanie profilaktyczne może ustrzec przyszłą matkę przed przeżywaniem ewentualnych niepowodzeń i nawykowych poronień. Warto sprawdzić czy lekarz do, którego się Pani wybiera zajmuje się problemami leczenia niepłodności i czy będzie potrafił zrozumieć zgłaszane przez Panią problemy, a także uszanować wyznawany przez Panią system wartości. Wykonanie podstawowych badań potwierdzających dobry stan zdrowia i prawidłową czynność hormonalną na 12 tygodni przed planowaną ciążą. W wersji podstawowej badania laboratoryjne obejmują:
- wykluczenie stanu zapalnego i cukrzycy (morfologia, OB, CRP, glukoza)
- ocena funkcji hormonalnych: tarczyca (TSH, fT4, fT3, przeciwciała anty-TPO i anty-TG), hormony płciowe (FSH, E2, Progesteron), hyperprolaktynemia (PRL).
- wykluczenie aktywnych zakażeń niebezpiecznych w okresie płodowym: Toxoplasmoza (IgM, IgG), Różyczka (IgM, IgG), CMV (IgM, IgG), WR, HCV, Hbs, HIV.
Jedynie w przypadku osób z obciążonym wywiadem, z zaburzeniami krzepnięcia lub wcześniejszymi poronieniami, a także w przypadku obciążonego wywiadu rodzinnego proponujemy dodatkowe kosztowne badania:
- badania układu krzepnięcia (profil układu krzepnięcia obejmujący białka C, S, AT3, najczęstsze mutacje związane z nadkrzepliwością wrodzoną)
- badania profilu antyfosfolipidowego (AFL)
- badania markerów funkcji wątroby i nerek.
2) Tworzenie strefy zdrowia
Nadmierny stres lub zbyt ciężka praca mogą mieć negatywny wpływ na płodność i przebieg ciąży. Z moich obserwacji pacjentki diagnozowane z powodu niepłodności po usunięciu innych przyczyn, często skutecznie zachodzą w ciąże bezpośrednio po kilkutygodniowym wypoczynku związanym ze zmianą środowiska. Ma to szczególne znaczenie dla kobiet pracujących w szkodliwych warunkach (np. w laboratoriach chemicznych czy oddziałach radiologii).
3) Ćwiczenia fizyczne
Zachęcamy wszystkie nasze pacjentki do ćwiczeń fizycznych 2-4 razy w tygodniu. Racjonalne ćwiczenia fizyczne poza wzmocnieniem ogólnej sprawności organizmu, poprawiają wydolność układu krążenia i płuc. Wprowadzenie zestawu nawet prostych porannych ćwiczeń pomaga uzyskać siłę mięśni i utrzymać właściwą masę ciała, a także wypracować zdrową postawę ciała i lepszą koordynację. To wszystko przyczynia się do poprawy zdrowia i zdrowszego samopoczucia, co zwiększa Twoje szanse na naturalne poczęcie i zdrową ciążę.
4) Zasady higieny
Utrzymanie zdrowia fizycznego wymaga stosowania dobrze znanych zasad higieny i właściwego sposobu traktowania własnego ciała. Dlatego poza ćwiczeniami fizycznymi w okresie poprzedzającym ciążę, równie ważną sprawą jest unikanie zachowań niekorzystnych dla płodności i przebiegu ciąży. Konieczne jest usunięcie wszelkich niezdrowych nawyków lub praktyk ograniczających lub zmniejszających stan zdrowia fizycznego.
5) Używki i środki chemiczne
W celu zapewnienia maksymalnej ochrony zdrowia należy przynajmniej na 3 miesiące przed planowaną ciążą wyeliminować lub maksymalnie zmniejszyć palenie, alkohol, narkotyki i środki psychostymulujące oraz niebezpieczne substancje chemiczne.
6) Szkodliwe leki
Jeśli z powodu choroby przewlekłej przyjmuje Pani leki, należy przed planowaną ciążą porozmawiać z lekarzem o wszystkich przepisanych lekarstwach. Niektóre leki mogą uniemożliwiać koncepcję, inne są szkodliwe już podczas ciąży. Pani lekarz może ograniczyć lub zmienić wcześniej stosowane leki w celu zwiększenia szans na poczęcie i zdrową ciążę. Hormonalne środki antykoncepcyjne należy odstawić przynajmniej na 3 cykle przed planowaną ciążą.
7) Dietetyk i żywienie
Należy wyeliminować produkty żywnościowe z niepewnych źródeł, surowe mięso, ryby i sery oraz twarogi niepasteryzowane. Najczęstsze zakażenia toksoplazmozowe są często spowodowane przyjmowaniem niepasteryzowanego nabiału ?prosto od krowy?. Prawidłowe odżywianie, spożywanie zdrowych, dobrze przygotowanych posiłków, uwzględniających codzienne zapotrzebowanie najważniejszych składników odżywczych i witamin, umożliwia utrzymanie zdrowia i naturalnej zdolności prokreacyjnej. (Temat zostanie szczegółowo omówiony w osobnym artykule)
8) Rozpoznawanie owulacji
Kluczową umiejętnością w naturalnej koncepcji jest umiejętność rozpoznawania dnia, w którym ma miejsce owulacja. Można śledzić owulację za pomocą monitora płodności lub zestawów predykcyjnych owulacji. Można jednak śledzić i przewidzieć owulację naturalnie bez korzystania z dodatkowych zestawów diagnostycznych. Wystarczy najprostszy termometr elektroniczny do kontroli płodności (np. MICROLIFE) i bezpłatna aplikacja na telefon komórkowy (np. OVUVIEW). Kilkusekundowy pomiar porannej podstawowej temperatury ciała umożliwia precyzyjne określenie dnia owulacji. Pacjentki korzystające z metod oceny śluzu szyjki macicy (wg. Billingsów, lub wg Hilgersa m. Creightona) mogą opierać rozpoznawanie dnia owulacji na subiektywnej ocenie wilgotności. Oczywiście w przypadku regularnych cykli i miesiączek występujących co 28-32 dni do wyznaczenia tak zwanych dni płodnych i określenia prawdopodobnego dnia owulacji wystarczy znajomość metody kalendarza owulacyjnego lub stosowania prostej aplikacji na osobistym smartfonie. Wpisanie pierwszego i ostatniego dnia miesiączki w aplikacji kalendarza umożliwia wyznaczanie prawdopodobnego okresu płodnego i w następnych cyklach miesiączkowych.
Osobiście jestem gorącym zwolennikiem łączenia dostępnych metod rozpoznawania owulacji i dostosowania sposobu kontroli płodności do indywidualnych możliwości i komfortu pacjentek. Dlatego warto poznać kilka metod i następnie wybrać te najbardziej skuteczne i satysfakcjonujące. (Temat zostanie szczegółowo omówiony w osobnym artykule)
W Polsce obecnie ogromnie promowana jest kontrola płodności w oparciu o doświadczenia doktora Hilgersa, który na podstawie metody Billingsów zaproponował metodę obserwacji cyklu i leczenia niepłodności nazywaną przez niego NAPROTECHNOLOGIĄ.
Pomimo, że z dystansem odnoszę się do absolutyzowania metody doktora Hilgersa, sam wielokrotnie korzystałem z jego wartościowych doświadczeń i obserwacji. (Temat zostanie szczegółowo omówiony w osobnym artykule).
Trzeba jednak pamiętać, że od wielu lat na całym świecie w zachowawczym leczeniu niepłodności (nie wymagającym inwazyjnej interwencji medycznej i technik wspomaganego rozrodu) wykorzystywane są naturalne metody obserwacji owulacji znane z naturalnego planowania rodziny (NFP) i nie tylko w oparciu o metodę doktora Hillgersa.
9) Skuteczny seks – ?Celebracja Intymnych Spotkań?
Komórka jajowa potencjalnej matki żyje i zachowuje zdolność koncepcji 12-48h od jajeczkowania, jednak plemniki zachowują w sprzyjających warunkach i odpowiedniej wilgotności w kanale szyjki do 5 dni po zbliżeniu.
Dlatego przy prawidłowych 28-30 dniowych cyklach od 10 do 16 dnia cyklu należy zaplanować 1-3 zbliżeń unikając pośpiechu lub działania pod presją. Według moich obserwacji i rozmów z parami które szybko i skutecznie zachodziły w ciążę, warto w tym okresie zamieniać ?ilość na jakość? i dbać o prawdziwie ciepłą i ludzką atmosferę spontanicznego święta spotkania dwojga kochających się małżonków. Kłótnia małżonków nie stanowi problemu o ile przed zbliżeniem są kwiaty, wzajemne przebaczenie, miłość i czułość. Osobiście zachęcam pary starające się o potomka do abstynencji (przy prawidłowych cyklach) przez kilka dni po miesiączce do 8-10 dnia cyklu i rozpoczynanie zbliżeń w okresie największej wilgotności szyjki macicy. Jajeczkowanie następuje zwykle w dniu kiedy ta wilgotność jest największa, a śluz staje się mokry, bardziej śliski i rozciągliwy i często jest porównywany z surowym białkiem jaja kurzego.
Złota zasada proponowana w naszych gabinetach brzmi:
Rozpoczynaj zbliżenie nie wcześniej niż 8-10 dni od pierwszego dnia ostatniej miesiączki i staraj się współżyć o ile oboje przyszli rodzice mają na to ochotę co drugi dzień, przez następne 6-10 dni.
Seks co drugi dzień zwiększa jakość nasienia i sprawia że plemniki są bardziej zdrowe i dojrzałe i zachowują zdolność zapłodnienia z każdym stosunkiem.
Stosowania tej ?złotej reguły? w większości przypadków umożliwia poczęcie własnego potomka w ciągu 6 miesięcy bez zbędnych interwencji medycznych.
10) Zdrowy duch w zdrowym ciele
Zdrowie emocjonalne, integracja wewnętrzna i dobre nastawienie psychiczne ma ogromne znaczenie dla prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju dziecka. Częstym problemem matek starających się o potomka jest zbyt znaczne zaangażowanie emocjonalne i reaktywne zaburzenia lękowo-depresyjne a pacjentki które już po pierwszych niepowodzeniach zachowują się jak osoby uzależnione emocjonalnie z dużymi trudnościami utrzymania spokojnego racjonalnego działania.
Dlatego przed przystąpieniem do jednej z największych życiowych wypraw warto dobrze się przygotowań do czekających nas wyzwań.